Reticella - Reticello

Le Reticello, ou Reticella, prend ses origines dans la Venise du XVe siècle.  Répandue dans toute l'Europe occidentale, cette dentelle à l'aiguille est restée très populaire jusqu'au XVIIe siècle.  Puis, subissant le même sort que bien d'autres techniques de broderie, le reticello sombre dans l'oubli.  Ce ne sera qu'à partir du XXe siècle qu'il connaîtra sa relance actuelle.
Parmi les rares créatrices contemporaines de reticello, Giuliana Buonpadre est l'une des plus renommées.  Innovante en formes et coloris, cette créatrice de Vérone (Italie) aux talents multiples a développé un style bien à elle et répondant au goût de nos jours.
En juin 2011 l'occasion se présenta de suivre un stage avec elle.  L'une de mes amies, ayant rencontré Giuliana à l'expo annuelle l'Aiguille en Fête à Paris, n'avait pas tardé à se charger de l'organisation.  Hors de question de louper cette chance exceptionnelle !



A droite : |  Rechts :  |  On the right :
Giuliana Buonpadre

La toute première activité de ce stage de reticello, qui durait quatre jours, comportait toutes les préparations de la toile : tracer la zone de travail en étirant un fil, puis border au point cordonnet et broder un pourtour au point carré.  Ensuite, après coupage et effilage des fils, il fallait envelopper les barrettes au point de reprise.  C'est laborieux le reticello, et pas facile !
Le deuxième jour seulement Giuliana commença à nous apprendre à remplir les fenêtres ajourées de différents points de base de reticello : la Campanella, la Foglietta, l'Incroci con pippiolini, le Fiorellino, la Fiore a punto festone con petalo et encore beaucoup d'autres.  Cela sonne bien charmant en italien, n'est-ce pas ?

Reticello, of Reticella, vindt zijn oorsprong in het kantwerk van het 15de eeuwse Venetië.  Verspreid over heel West-Europa bleef deze naaldkant erg populair tot in de 17de eeuw, waarna hij in de vergetelheid raakte : hetzelfde lot dat heel wat andere borduurtechnieken was beschoren.  Pas vanaf het einde van de 19de eeuw kende reticello-borduurwerk een heropleving.
Van de zeldzame hedendaagse designers van reticello is Giuliana Buonpadre een van de bekendste.  Vernieuwend in vorm en kleur creëert deze veelzijdige ontwerpster uit het Italiaanse Verona een eigen stijl die beantwoordt aan de moderne smaak.
Ik kreeg de kans om in juni 2011 bij haar een stage te volgen.  Een vriendin van mij had Giuliana ontmoet op de jaarlijkse expo l'Aiguille en Fête in Parijs en de nodige afspraken gemaakt.  Geen sprake van om deze uitzonderlijke gelegenheid te missen !
Tijdens deze vierdaagse reticello-stage werden ons allereerst alle voorbereidingen aangeleerd : de werkzone afbakenen door 1 draad uit te trekken, het geheel omzomen in cordonsteek en daarrond een rand in hokjessteek borduren.  Vervolgens knippen, draden uittrekken en ten slotte de spijltjes omwoelen in stopsteek.  Wat bewerkelijk zeg, die reticello, en nog niet zo makkelijk ook !
Pas vanaf de tweede dag liet Giuliana ons zien hoe de aldus opengewerkte vakjes konden worden opgevuld met reticello-basissteken : de Campanella, de Foglietta, de Incroci con pippiolini, de Fiorellino, de Fiore a punto festone con petalo en nog veel meer.  Zeg nou zelf : klinkt het niet charmant in het Italiaans ?

Reticello, or Reticella, has its origins in 15th-century Venice.  Spread all over Western Europe, this needle lace remained very popular until the 17th century.  Then it passed into oblivion : the same fate that befell many other embroidery techniques.  Only from the end of the 19th century on reticello embroidery knew its actual revival.
Among the rare contemporary reticello designers Giuliana Buonpadre is one of the most renowned.  Innovative in shape and colours this many-sided designer from Verona in Italy has created her own style corresponding to the modern taste.
I got the opportunity to follow a training with her in June 2011.  A friend of mine, meeting Giuliana at the annual expo l'Aiguille en Fête in Paris, had made the necessary arrangements.  An exceptional chance not to be missed !
The very first thing we learned during this reticello training was the preparation of the fabric : to mark out the work zone by pulling out one thread, to whip-stitch the border and to embroider a contour in square stitch.  Then to cut and pull out the threads and finally to work the woven bars.  Rather laborious, that reticello, and not quite that easy !
Only on the second day of the training Giuliana began to teach how to fill up the openworked squares with reticello-basic stitches : the Campanella, the Foglietta, the Incroci con pippiolini, the Fiorellino, the Fiore a punto festone con petalo and many others.  Sounds seductively Italian, doesn't it ?

De ce stage intensif, qui avait duré quatre jours, je rentrais chez moi imprégnée de reticello.  Je regardais tout en reticello.  Je pensais reticello.  La nuit je rêvais reticello.  J'étais reticello.  Ces connaissances nouvellement acquises cherchant à s'exprimer, je démarrai sur-le-champ un ouvrage de reticello : Rombi in azzurro de Giuliana Buonpadre.

Le modèle original était représenté comme un coussin sur une toile de 60 cm sur 60 cm et brodé au fil bleu, mais je l'ai transposé en napperon couleur ivoire brodé ton sur ton.  En outre, j'ai ajouté deux cadres fins, en finissant par un large bord au passé plat, point gaufre et punto chiaro.
Mais après tout, c'est du centre qu'il s'agit.  En dehors de nombreux motifs en forme de losange remplis d'une fleur au point de poste, il contient également cinq carrés remplis de différents points de reticello.

J'ai brodé ce napperon sur du lin italien Sotema 15 fils avec Anchor Fiorentino 8 et 12 n° 387, tout en respectant les dimensions du patron original.
Vous trouverez plus de photos sous le titre Reticello dans la rubrique Ma galerie de photos, dans la colonne droite de ce blog.  Ensuite, dans la nouvelle fenêtre qui apparaîtra, cliquez sur Diaporama pour faire défiler les images en mode diaporama.

Campanella - Fiore a punto festone con petalo

Foglietta

Rombi a punto festone

Petalo a triangolo

Rotella con petali a punto festone

Eenmaal terug thuis van mijn intensieve vierdaagse stage voelde ik me doordrongen van reticello.  Ik zag alles in reticello.  Ik dacht in reticello.  Ik droomde van reticello.  Ik was reticello.  De nieuw verworven kennis zocht een uitweg en ik startte meteen een projekt in reticello : Rombi in azzurro van Giuliana Buonpadre.
Het origineel patroon, voorgesteld als een kussen van 60 cm op 60 cm en geborduurd met blauw garen, heb ik als een ivoorwit tafelkleedje uitgewerkt met garen van dezelfde kleur.  Aan het oorspronkelijk patroon heb ik bovendien twee smalle kaders toegevoegd, om te eindigen met een brede boord in platsteek en wafelsteek, en een rand in punto chiaro.
Maar eigenlijk is het hem om het centrum te doen.  Behalve talrijke ruitvormige motieven gevuld met een bloem in bouillonsteek, bevat dit ook vijf vierkantjes die zijn opgevuld met verschillende reticellosteken.
Het geheel is geborduurd op Sotema 15-draads Italiaans linnen met Anchor Fiorentino 8 en 12, nr. 387.  De afmetingen van het originele patroon bleven behouden.
Meer foto's zijn te vinden onder de titel Reticello in de rubriek Ma galerie de photos, in de rechterkolom van dit blog.  Klik dan in het nieuwe venster op Diaporama om alle foto's in diashow te bekijken.

Once back home from my intensive four days' training I brimmed over with reticello.  I thought reticello.  I dreamed reticello.  I was reticello.  The newly acquired knowledge yearned for expression and straight away I started a reticello embroidery : Rombi in azzurro by Giuliana Buonpadre.
Although the original pattern was represented as a cushion of 60 cm by 60 cm and embroidered with blue thread, I realized it as an ivory-coloured table-cover worked out with thread of the same colour.  Moreover, I added two small frames and ended with a large border in satin stitch and wave stitch, and an edge in punto chiaro.
But actually it's the centre that matters most.  Apart from some diamond-shaped motives filled with a flower in bullionstitch, it contains five squares which are filled up with a variety of reticello stitches.
I embroidered this table-cover on Sotema 38 count Italian linen, with Anchor Fiorentino 8 and 12, no 387.
More pictures can be found under the title Reticello in the section Ma galerie de photos, in the right column of this blog.  Then, in the new window that appears, click on Diaporama to view all pictures in slide presentation.